اکسید روی, اکسید روی و کاربردهای آن
روش های عمومی تولید اکسید روی
روش های تولید پودر اکسید روی
سه روش عمومی جهت تولید پودر اکسید روی عبارتند از:
- روش واکنش شیمیایی تهیه اکسید روی از کنسانتره روی (روش شیمی تر و لیچینگ)
- روش مستقیم هیه اکسید روی از سنگ معدن روی (روش آمریکایی)
- روش غیر مستقیم تهیه اکسید روی از روی فلزی خالص (روش فرانسوی)
به روش اول، روش آب (شیمی تر) و به دو روش دوم روش حرارتی (آتش) گفته می شود. در فرآیند تر، روی از مواد خام حاوی روی لیچ می شود و سپس به صورت هیدروکسید و یا کربنات رسوب داده می شود. رسوب تولید شده کلسینه شده و اکسید روی تولید می شود. روش حرارتی شامل روش فرانسوی وآمریکایی است. در روش فرانسوی بر مبنای استفاده از روی فلزی (شمش یا ورق یا ضایعات) و روش دیگر (روش آمریکایی) بر مبنای سنگ های معدنی و کانه ها و کنسانتره و باطله های معدنی روی می باشد. در هر دو روش حرارتی بخار روی تولید و سپس اکسید روی تولید می شود.
توضیحات جامع درباره اکسید روی (زینک اکساید) در مطلبی جداگانه تحت عنوان “اکسیدروی چیست؟” ارائه شده است.
معرفی روش آب (روش شیمی تر و لیچینگ) تولید اکسید روی
- در روش واکنش شیمیایی تهیه اکسید روی از کنستانتره تشریح فرآیند منتخب (واکنش شیمیائی) جهت تولید اکسـید روی بـه شرح زیر می باشد:
واحد لیچینگ: اسید سولفوریک و کنستانتره روی در آب و مواد افزودنی در داخل واحد با هم واکـنش مـی دهنـد و تولیـد سـولفات روی با خلوص بالا می نمایند. - سانتریفوژ: در این قسمت فاز جامد نا خالص از فـاز محلـول کـه برای مرحله دیگر استفاده می شوند جدا می گردد و محلول در تانک هایی ذخیره می گردد تا به مرحله تصفیه سرد برسد.
- تصفیه گرم: یونهای موجـود در محلـول کـه کبالـت و نیکـل مـی باشـند با اسـتفاده از گرمـا و پـودر روی، اکسـید ارسـنیک و اسـید سولفوریک رسوب می کند.
- ســانتریفوژ: رســوب از محلــول ســولفات روی جــدا مــی گردد، رســوب بــه قســمت ضــایعات منتقــل و محلــول در تانک هــای مخصوص این کار ذخیره می گردد.
- بسته بندی: اکسید روی حاصل به دستگاه بسـته بنـدی منتقـل شده ودر کیسه های ۵۰ کیلوئی بسته بندی می شود.
معرفی روش های پیرومتالورژی (آتش یا خشک-حرارتی) تولید اکسید روی
فرآیند تولید اکسید روی از سنگ معدن یا روی فلزی به روش کوره حرارتی به شرح زیر می باشد:
-
روش تهیه مستقیم (روش آمریکایی): تولید پودر اکسید روی مستقیما از سنگ معدنی و کانی های روی
در روش مستقیم (روش آمریکایی)، سنگ معدنی روی یا کنستانتره روی را که از عمل فلوتاسیون کربنات روی بدست می آید را با ذغال کک (ماده کربنی) مخلوط نموده و سپس با نوارهای نقاله مخصوص به کوره های دوار ذوب و تبخیر(کوره ولز )انتقال می دهند .حرارت کوره های ذوب تا حدود ۱۲۰۰ درجه حرارت می باشد و روی به صورت بخار به کندانسورها بگ فیلترها هدایت می شود و در آنجا به صورت پودر اکسید روی درمی آید. به این روش به خاطر اینکه اکسید روی مستقیما از سنگ معدنی روی یا کنسانتره روی بدست می آید، روش مستقیم یا اصطلاحا آمریکایی گفته می شود که عموما توسط کوره های طویل و دوار ولز انجام می شود. اکسید روی تولید شده در روش مستقیم دارای خلوص پایین تری است.
-
روش تهیه غیرمستقیم (روش فرانسوی): تولید پودر اکسید روی از شمش یا ورق یا ضایعات فلزی روی
در روش غیر مستقیم(روش فرانسوی)، شمش روی یا ورق روی یا ضایعات و قراضه های روی را در داخل انواع بوته یا کوره های دوار کوچک ۱۲۰۰ درجه حرارت می دهیم پس از ذوب روی شروع به بخار شدن می کند که این بخار توسط هواکش ها و مکنده های مخصوص به کانال اکسیداسیون هدایت و سپس در کانال های خنک کننده حرارت خود را از دست می دهد و سپس به سیکلون ها و بگ فیلترها وارد شده و به پودر اکسید روی تبدیل می شود .به این روش به خاطر اینکه اکسید روی مستقیما از روی فلزی (شمش، ورق یا ضایعات) بدست می آید، روش غیر مستقیم یا اصطلاحا روش فرانسوی گفته می شود که در آن از کوره های دوار کوتاه یا بوته های ذوب استفاده می شود .اکسید روی تهیه شده به روش فرانسوی معمولا دارای خلوص بالاتر و دانه بندی خوبی است و از این اکسید روی در صنایع خاص نظامی و دارویی و غذایی و حساس استفاده می شود و قیمت آن نیز گرانتر است.
در مطلبی جداگانه به توصیف روش اول (روش آمریکایی) یا تولید پودر اکسید روی توسط کوره حرارتی و گردان ولز پرداخته ایم.
جهت مطالعه بیشتر درباره کاربرد زینک اکساید و کاربرد آن در صنایع مختلف می توانید مطالب زیر را مطالعه نمایید:
– کاربرد اکسید روی در صنعت لعاب
– کاربرد اکسید روی در پزشکی و بهداشت
– کاربرد نانو اکسید روی در صنعت چرم سازی
– کاربرد اکسید روی در صنعت کشاورزی
– کاربرد اکسید روی در صنعت لاستیک و پلاستیک
– کاربرد اکسید روی در صنعت رنگ و پوشش