شناسائی و رفع علائم كمبود عناصر غذايی درختان زيتون
درخت زیتون، شامل تقریباً ۲۰ گونه درختان کوچک از خانواده زیتونیان میباشد. زیتون یکی از پرکشتترین میوههای جهان میباشد. در سال ۲۰۱۸ مساحتی نزدیک به ۱۰.۵ میلیون هکتار زیر کشت زیتون بوده است که این میزان تقریباً دو برابر مساحت زیر کشت جهانی سیب، موز یا انبه بوده است. تنها نارگیل و نخل روغنی سطحی بالاتر از زیتون را به خود اختصاص دادهاند. لذا تغذیه درخت زیتون و امکان تشخیص و رفع کمبود عناصر غذایی در این درخت بسیار مهم است. در ادامه این مطلب، نقش عناصر غذایی بخصوص روی و مس و علائم کمبود این عناصر، روش و نوع کوددهی درخت زیتون جهت رفع کمبود، مورد بحث قرار گرفته است.
وضعيت عناصر غذايی در آنالیز برگ درختان زيتون و توصیههای تغذیهای
بر اساس نتایج حاصل از بررسی وضعیت عناصر غذایی در برگ درختان زیتون باغهای زیتون کشور در سال 1397؛ عدم تعادل تغذیهای و ناهنجاریهای تغذیهای مشاهده شده است و باید نسبت به مصرف کودهای مورد نیاز اقدام شود، در این راستا مصرف، بور و مس اولویت دارد بر این اساس کمبود عناصر روی، بور، نیتروژن، پتاسیم و مس در آنها قابل مشاهده است.
برای جبران کمبود عناصر غذایی بهرهگیری از هر دو روش کوددهی خاکی و محلول پاشی عناصر در باغ زیتون ضروری است. لذا حداقل دو بار محلول پاشی عناصر غذایی قبل از گلدهی و در مراحل رشد و نمو میوه، پیشنهاد میشود.
علائم كمبود عناصر غذايی در ارتباط با تحرک آنها در گياه
محل ظهور علائم کمبود عناصر غذایی در گیاهان بستگی به وسعت و میزان انتقال عناصر غذایی از برگهای پیر به قسمتهای جوان گیاه دارد. تحرک عناصر غذایی در گیاهان بطور قابل توجهی متفاوت است. بعضی از عناصر بهراحتی از برگهای مسن و پیر به برگهای جوان انتقال مییابند بنابراین علائم کمبود آن عنصر غذایی ابتدا در برگهای پیر نمایان میشوند اما بعضی عناصر تحرک پذیری کمی دارند لذا کمبود آنها در ابتدا برگهای جوان نمایش داده میشود.
تحرک عناصر غذایی در گیاهان بر اساس جدول زیر است:
*متحرک |
**با تحرک متغیر | ***بدون تحرک |
نیتروژن
فسفر پتاسیم |
مس
روی بور گوگرد منگنز |
کلسیم آهن منیزیم |
* انتقال از برگهای پیر به بخشهای جوان گیاه تحت هر شرایطی
**انتقال از برگهای پیر به بخشهای جوان گیاه تحت برخی شرایطی
*** عدم انتقال از برگهای پیر به بخشهای جوان گیاه تحت هر شرایطی
عنصر روی در درخت زیتون
نقش عنصر روی درخت زیتون
نقش عنصر در گیاه اصلاح وظایف بعضی از سیستمهای آنزیمی، سنتز اسید نوکلوئیك، متابولیسم اکسین (هورمون گیاهی) است.
اگر میخواهید با نقش روی در گیاهان و علائم کمبود یا بیشبود آن بیشتر آشنا شوید مطلب “کاربرد روی در کشاورزی” را مطالعه نمایید.
علائم كمبود روی (Zn)
کمبود روی معمولاً در خاكهای قلیایی (خاكهای با pH بالا)، خاكهای غنی از فسفر، شرایط اقلیمی سرد و مرطوب بوجود میآید و میتواند علت زرد شدن برگ درخت زیتون باشد. علائم کمبود روی ممكن است به صورتهای زیر ظاهر شود:
- نقاط زرد رنگ در برگهای بالغ
- کاهش رشد شاخه
- ایجاد حالت جاروئی در سرشاخه درخت
اصلاح کمبود روی در درخت زیتون
رفع کمبود میتواند با محلولپاشی سولفات روی (با غلظت 0.3 الی 0.5 درصد) و یا مصرف 250 گرم سولفات روی در خاک برای نهالهای جوان و 250 گرم برای درختان بارور انجام شود.
نکته: محلولپاشی درخت زیتون باید در مرحله تورم جوانهها قبل از باز شدن گل و یا بعد از ریزش گل انجام شود. محلولپاشی در مرحله باز شدن گل باعث ریزش گلها میشود.
توجه: جهت تخمین دقیق عناصر مورد نیاز درختان زیتون باغ خود، ضمن تهیه آنالیز از برگ و خاک درختان، با کارشناس متخصص کشاورزی نیز مشاوره نمایید. باسط فرآور پویا در این خصوص مسئولیتی به عهده نمیگیرد.
عنصر مس در درخت زیتون
نقش عنصر مس در درخت زیتون
مس در فرآیندهای آنزیمی، فتوسنتز، ساخت لیگنین (دیواره سلولی) و تولید دانه در غلات موثر است.
اگر میخواهید با نقش مس در گیاهان و علائم کمبود یا بیشبود آن بیشتر آشنا شوید مطلب “کاربرد مس در کشاورزی” را مطالعه نمایید.
علائم كمبود مس (Cu)
کمبود در خاكهای آلی، خاكهای گچی، خاكهای شنی و در نتیجه کاربرد زیاد نیتروژن بوجود
میآید و علائم آن به صورت زیر است:
- کوتاه شدن فواصل میان گرهی در شاخهها
- جاروئی و غیر عادی شدن شاخهدهی
نکته: محلولپاشی درخت زیتون باید در مرحله تورم جوانهها قبل از باز شدن گل و یا بعد از ریزش گل انجام شود. محلولپاشی در مرحله باز شدن گل باعث ریزش گلها میشود.
توجه: در خصوص میزان کمبود عناصر مورد نیاز درختان زیتون باغ خود و میزان و نحوه کوددهی به آن، تهیه آنالیز از برگ و خاک درختان، حتماً با یک کارشناس متخصص کشاورزی مشاوره نمایید. باسط فرآور پویا در این خصوص مسئولیتی به عهده نمیگیرد.
اصلاح کمبود مس در درخت زیتون
در شرایط کمبود میتوان مبادرت به محلول پاشی با سولفات مس (با غلظت 0.5 الی 0.9 درصد) و یا مصرف خاکی این عنصر نمود، در این جهت میتوان از 50 گرم سولفات مس برای نهالهای جوان و 100 گرم از آن برای درختان بارور استفاده نمود.
علائم کمبود سایر عناصر غذایی در درخت زیتون
اثر کمبود سایر عناصر غذایی بر اندامهای مختلف گیاه زیتون به صورت خلاصه در جدول زیر بیان شده است:
نوع علائم و اندام تحت تأثیر |
عنصر موثر در بروز علائم |
نكروزه شدن نوك برگ |
Fe،K |
کلروزه شدن نوك برگ |
Ca |
فاصله کم بین میانگرههای شاخه |
B, N, K |
ایجاد پاجوش در پای درخت |
B |
عدم تشكیل میوه |
B |
شكافدار شدن میوه |
B |
جاروئی شدن سر شاخه |
Zn, Cu |
تدوین یک برنامه کودی مناسب و منطبق با نیاز گیاه به بررسی وضعیت عناصر غذایی در خاک و گیاه نیاز دارد، که بخشی از این مهم در باغات زیتون میتواند از طریق مقایسه آن با مقادیر استاندارد و بهینه توصیه شده و زمانهای نمونه برداری و علائم ظاهری ناشی از کمبود هر عنصر غذایی محقق شود.
جهت مطالعه جزئیات بیشتر در خصوص علائم کمبود سایر عناصر غذایی و نحوه کوددهی مناسب درخت زیتون، میتوانید مقاله “راهنمای باغی شناسائی و رفع علائم كمبود عناصر غذايی درختان زيتون” را مطالعه نمایید.
محصولات باسط فرآور پویا
از محصولات باسط فرآور پویا که موجب رشد و افزایش ثمردهی درختان میشود میتوان به کود سولفات روی و سولفات مس با درصد خلوص مناسب اشاره کرد. این کودها در بسته بندیهای مورد نیاز شما با هر مقداری که بخواهید موجود، قابل خرید و ارسال است.
شما میتوانید برای مشاوره و خرید، با کارشناسان باسط فرآور پویا تماس حاصل فرمایید.
پیشنهاد میکنیم مطالب زیر را مطالعه نمایید: