به طور کلی می توان گفت که عنصر مس و ترکیبات مس دار نقش کلیدی در صنعت کشاورزی دارند. مس یک عنصر مهم برای رشد بعضی از گیاهان محسوب می شود و درخاک هایی که فقر مس دارند یا قابلیت جذب مس آن ها پایین است لازم از ترکیبات مس دار مانند سولفات مس استفاده شود. در ادامه این مطلب بررسی مس در رشد گیاهان، کاربرد مس در کشاورزی و علائم کمبود مس در گیاهان می پردازیم.
کاربرد مس در کشاورزی و نقش عنصر مس در گیاهان
- ضروری در سیستمهای آنزیمی اکسیداز-کاتالاز
- سهیم در واکنشهای انتقال الکترون
- فعال کننده چندین آنزیم
- نقش داشتن در بيوسنتز و فعاليت اتيلن به عنوان هورمون رسيدگي ميوه ها
- دخالت در تشكيل كلروفيل و پديده فتوسنتز
- دارای خاصیت ضد باکتریایی و ضد قارچی
محاسن استفاده از مس در کشاورزی
- افزایش وزن خشك جوانه ها
- بزرگ شدن طول جوانه ها
- افزایش نسبت وزن ریشه به جوانه
- جلوگیری از مارپیچی شدن ،كج شدن و درهم و برهم شدن ریشه ها
- كاهش سطح استرس دانهال ها در زمان انتقال
- افزایش بقاء نشاء
- افزایش رشد نهال بذری در حین تولید و پیوند بعدی
علائم کمبود مس در گیاهان
- عدم رشد برگ گیاهان
- پیچیده شدن برگ ها و خم شدن آن ها به سمت پایین
- مشبک شدن برگ های تازه بالغ شده
- به وجود آمدن نقاط تو خالی کلروتیکی در برگ ها
- برگ سوختگی در سرشاخه های جوان
- عصایی شدن سرشاخه درختان و تیره شدن رنگ پوست درختان
- چروکیده شدن شاخهها و پیدایش لکههای تیره رنگ کوچک در اطراف نوک شاخه
علائم کمبود مس در گیاه
علت کمبود مس در خاک کشاورزی و روش اصلاح آن
در محیطهایی با PH قلیایی (خاک های آهکی و قلیایی)، مس برای گیاهان بطور کلی غیر قابل جذب است. در برخی از مواردی که زمین دارای خاک آهکی یا قلیایی است و با PH قلیایی رو به رو است، گیاه کاشته شده در این خاک نمی تواند مس مورد نیاز خود را از دل خاک جذب نماید. لذا با توجه به اینکه اغلب خاکهای ایران قلیایی و آهکی است، بازده جذب عنصر مس موجود در خاکهای ایران بسیار پایین است. کمبود مس اغلب در تابستان و عموماً در خاکهای شنی که با آب شیرین آبیاری میشوند بوجود میآید.
قبل از رفع کمبود مس در خاک لازم است PH خاک های کشاورزی را اصلاح نمود. استفاده از سولفات آمونیوم یکی از روش هایی است که برای اصلاح PH خاک انجام می شود. مخلوط آهک و سولفات مس در آب “Bordeaux” نام دارد و در صنعت کشاورزی جهت اصلاح خاک و برای افزایش رشد گیاهان کاربرد زیادی دارد. بعد از اصلاح خاک کشاورزی به استفاده و کاربرد مس در کشاورزی می پردازیم.
ترکیبات مس دار در کشاورزی
- كربنات مس
- سولفات مس
- هیدروکسید مس
- کلرید مس
- نمک های دیگر مس
به منظور کاربرد مس در کشاورزی می توان از ترکیبات فوق به عنوان کود مس استفاده نمود. این ترکیبات می توانند کمک شایانی در رشد گیاه، جذب عنصر مس توسط ریشه گیاه و جلوگیری از انواع عفونت های مربوط به گیاهان کنند.
روش های استفاده از ترکیبات مس در کشاورزی و رفع کمبود مس
بعد از اصلاح خاک به روش های زیر می توان کمبود مس خاک را برطرف نمود:
- در یکی از روش ها، مس و ترکیبات مس را به عنوان کود مس با محلول غذایی به خاک وارد می کنند.
- گاهی در شرایط خاص، مس و ترکیبات مس (کود مس) را به همراه تنظیم کننده های رشد مورد نیاز برای گیاهان به خاک تزریق می کنند.
- در مواردی نیز که مربوط به گیاهان کاشته شده در گلدان می شود، دیواره گلدان را آغشته به مس و ترکیبات مس می کنند تا با گذشت مدت زمان مشخصی، به داخل خاک نفوذ کرده و به سمت ریشه گیاه حرکت کنند.
- در روشی دیگر نیز با استفاده از مخلوط رنگ پلاستیکی اکریلیک، مس و ترکیبات مس، به رشد ریشه گیاه کمک می کنند.
پیشنهاد میکنیم مطالب زیر را مطالعه نمایید:
– علت ریزش گل و شکوفه درختان چیست؟