سیب درختی با نام علمی Malus domestica از جمله درختان سردسیری معتدل و خزان کننده است که به خانواده رزاسه تعلق دارد. در کشور ما، سیب مقام اول را در میان محصولات باغی دارا می باشد. ایران به دلیل داشتن شرایط آب و هوایی مناسب برای کشت محصولات سردسیری، از جایگاه ممتازی برای تولید سیب برخوردار است. طبیعتا تغذیه مناسب درخت سیب یکی از عوامل اصلی برای بالا بردن کیفیت و کمیت محصولات است. تمام عناصر غذایی باید به میزان متعادل و به موقع در دسترس گیاه قرار بگیرند.
خاک مورد نیاز درخت سیب
در اکثر مناطق کشور به دلیل بالا بودن pH خاک و آهکی بودن آن، حلالیت عناصر ریز مغذی پایین است و جذب عناصر غذایی در درختان با مشکل مواجه میشود. بنابراین وجود برنامه غذایی مناسب در بهبود کیفیت محصولات، لازم و ضروری میباشد.
- pH مناسب برای خاک
هدف از یک pH مناسب برای خاک حدود 6.5 است. خاکهای قلیایی با pH بیش از 7.5 باید با گوگرد تغییر یابد در حالی که خاک با pH زیر 5.5 باید با آهک کشاورزی اصلاح شود
pH خاک را یک سال قبل از کاشت درخت سیب در صورت نیاز تغییر دهید چون تنظیمات pH به آرامی اتفاق می افتد و ممکن است تمام سال برای رسیدن به pH مناسب زمان نیاز باشد.
عناصر غذایی مورد نیاز درخت سیب
عنصر ازت
نقش ازت
ازت بیشتر از همه کودها مورد نیاز هر درخت است و در موارد زیر نقش اساسی دارد:
- در تشکیل پروتوپلاسم و اسید نوکلئیک
- رشد رویشی و تشکیل جوانههای گل
علایم کمبود ازت
- کاهش رشد رویشی
- رنگ پریدگی برگها
- ریزش پیش از موعد برگها
عنصر فسفر
نقش فسفر
- تولید ATP
- تولید آنزیمها
علایم کمبود فسفر
- توقف رشد در برگهای پیر
- ریزش برگهای پیر
- تجمع مواد قندی در برگها و ساقهها
- بالا رفتن آنتو سیانین برگها
- ارغوانی شدن رنگ برگها
فسفر در خاکهای قلیایی به املاح کلسیم و در خاکهای اسیدی به آهن چسبیده و جذب نمیشود. بهترین خاک برای جذب فسفر خاکی است که PH آن 7=6 باشد. جهت رفع کمبود فسفر میتوان از کود با فسفر بالا به میزان 8 تا 10 کیلوگرم در هکتار قبل و در هنگام گلدهی استفاده نمود.
عنصر پتاسیم
نقش پتاسیم
- افزایش مقاوت درخت در برابر کم آبی
- افزایش غلظت شیره نباتی و در نتیجه افزایش مقاومت درختان در برابر سرما
علائم کمبود پتسیم
- سوختگی حاشیه برگها
عنصر کلسیم
نقش کلسیم
- استحکام دیواره سلولی
- افزایش خاصیت انباری میوه
علائم کمبود کلسیم
- لولهای شدن برگها
- کاهش خاصیت انباری میوه
- ایجاد لکه تلخی
عنصر آهن
نقش آهن
تولید سبزینه و کلروفیل و در نتیجه نقش در فتوسنتز
علائم کمبود آهن
- زردی بین رگبرگها (ولی خود رگبرگها سبز می مانند)
- کاهش فتوسنتز
- کاهش رشد و نمو درخت
- کاهش کیفیت میوههای تولیدی
عنصر روی
نقش روی
- نقش در فعالیت آنزیمها
- تولید پروتئین در گیاهان
- تولید قند
- افزایش باروری
- افزایش حد تحمل و مقاومت در برابر بیماریها و آفات
علائم کمبود روی
- کوچک شدن برگها
- روزت شدن برگها
- کم شدن فاصله میانگرهها
- چوب پنبهای شدن بافت میوهها
- کاهش عملکرد و کیفیت میوهها
علت کمبود روی در درخت سیب و راههای پیشگیری و اصلاح آن
در این مطلب به شرح بیشتر نقش عنصر روی در درخت سیب میپردازیم و علت کمبود آن در خاک و روشهای اصلاح آن را بیان میکنیم.
درختان مرکبات در جنوب و شمال ایران نسبت به سایر درختان میوه مثل سیب، گلابی و هلو نسبت به کمبود روی حساستر هستند. همچنین در خاکهایی که دارای کمبود روی هستند، اگر عرضه روی کافی نباشد گیاه با وجود هر گونه حساسیتی که به کمبود روی داشته باشد، تحت تأثیر قرار خواهد گرفت.
در میان ریزمغذی های اصلی ، سولفات روی فواید بسیاری دارد، تشخیص کمبود آن در محصولات بسیار آسان است، معمولاً تجزیه خاک و برگ نتایج خوبی در مورد احتمال وقوع کمبود میدهد و هنگامیکه کمبود رخ داده و یا گیاه در معرض کمبود روی قرار دارد روشهای متعددی برای بهبود سریع و مؤثر کمبود وجود دارد. حلالیت سولفات روی بسیار وابسته به pH خاک است. سولفات منیزیم قابلیت دسترسی روی و جذب توسط ریشه را افزایش میدهد.
علت کمبود روی در خاک کشاورزی
بیش ار نیمی از زمینهای زراعی درکشورمان دارای کمبود روی میباشد و باعث کاهش ٥٠ درصدی محصولات گردیده است. مانند غلات و درختان میوه (مرکبات، سیب، گلابی و هلو) به شدت تحت تاًثیر کمبود روی هستند دلایل اصلی کمبود روی در خاکهای کشورمان عبارتست از :
- آهکی بودن خاکهای زراعی، PH بالا
- مصرف فراوان و بیش از نیاز کودهای فسفاته
- وجود غلظتهای بالای بی کربنات در آب آبیاری
- عدم استفاده صحیح از کودهای حاوی روی یا سولفات روی
پیشگیری و اصلاح کمبود روی
روی در بسیاری از آنزیمهای موجود در متابولیسم گیاه نقش دارد. مقدار RNA و ریبوزم موجود در سلولها به هنگام کمبود روی بشدت کاهش میابد. روی بطور غیر مستقیم روابط آب در گیاهان را تنظیم میکند. وجود این عنصر برای سنتز اسید آمینه تریپوفان که در تولید اکسین دخالت دارد ضروری است، فقدان اکسین IAA که در اثر کمبود روی رخ میدهد، باعث عدم رشد دیواره سلولی و کاهش جذب آب در گیاه میشود. روی به شکل کاتیون دو ظرفیتی جذب گیاه میشود. کمبود روی در باغات جوانی که اراضی آن بکر یا تسطیح شده باشد ظاهر میشود، لذا توصیه شده است که قبل از اقدام به کاشت درخت وضعیت روی در این خاکها بررسی و نسبت به اصلاح اقدام شود.
استفاده از کود سبز جهت اصلاح کمبود روی در خاک
به دلیل اینکه گیاهان خانواده بقولات مانند شبدر و یونجه قدرت زیادی برای جذب روی دارند و ریشه آنها، روی را از اعماق خاک به سطح میآورد. کاشت این گیاهان به عنوان کود سبز برای اصلاح اراضی مشکوک به کمبود روی، توصیه شده است .
استفاده از کود سولفات روی و کلات روی
روی باید به بصورت محلول در خاک وجود داشته باشد. دو ترکیب سولفات روی و کلات روی برای اصلاح کمبود روی با توجه به اینکه محول در آب هستند، بسیار مناسب هستند. کلات روی نیز بسیار مؤثر است ولی تهیه سولفات روی ارزانتر و اقتصادی تر است.
سولفات روی از کجا تهیه کنیم؟
از محصولات باسط فرآور پویا که موجب رشد و افزایش ثمردهی گیاهان میشود میتوان به کود سولفات روی و سولفات مس با درصد خلوص مناسب اشاره کرد. این کودها در بسته بندیهای مورد نیاز شما با هر مقداری که بخواهید موجود، قابل خرید و ارسال است.
شما میتوانید برای مشاوره و خرید، با کارشناسان باسط فرآور پویا تماس حاصل فرمایید.
پیشنهاد میشود مطالب زیر را مطالعه نمایید:
- کاربرد مس در کشاورزی
- کاربرد روی در کشاورزی
- کاربرد سولفات مس در کشاورزی
- کاربرد سولفات روی در کشاورزی
- تغذیه درخت انار
- تغذیه درخت گردو
- تغذیه درخت زیتون