سولفات مس کاربردهای گستردهای دارد که عمده کاربرد آن در کشاورزی میباشد. مزیت بزرگ سولفات مس این است که برای کنترل رشد باکتریها و قارچها در میوهها، سبزیجات و سایر محصولات استفاده میشود. سولفات مس در مزارع برنج به عنوان ماده مغذی گیاه استفاده میشود.
برنج بعد از گندم مهمترین محصول زراعی و غذای نیمی از مردم جهان است. در ایران نیز استان مازندران با ۲۳۷ هزار هکتار سطح زیر کشت برنج، مقام اول را در کشور به خود اختصاص داده است.
نیاز ارقام مختلف برنج به عناصر غذایی متنوع بوده و با کم و بیش تفاوتهایی به بیش از ۱۶ عنصر غذایی نیازمند است. بنابراین با توجه به توان پتانسیل حاصلخیزی خاکهای شالیزاری، کسری این عناصر به نسبتی که مورد نیاز برنج میباشد باید در اختیار گیاه گذاشته شود.
دستیابی به افزایش بازدهی به روشهای مختلفی امکان پذیر میباشد که سادهترین راه آن استفاده بهینه از کودها در خاک میباشد. به عبارت دیگر مصرف بهینه کود به عنوان یکی از عوامل محدود کننده، نقشی کلیدی در افزایش عملکرد برنج ایفا میکند.
عناصر غذایی مورد نیاز برنج
گیاه برنج برای رشد و نمو نیاز به کربن، اکسیژن، هیدروژن، ازت، فسفر، پتاس، گوگرد، کلسیم، منیزیم، منگنز، روی، آهن، مس، بر، کلر، سیلیس و … دارد. سه عنصر کربن، اکسیژن و هیدروژن از طریق آب و هوا تامین میگردند و عناصر معدنی دیگر از طریق خاک توسط گیاه جذب شده و به مصرف میرسند که غالباً مقادیر جذب شده از خاک برای رشد گیاه کافی نبوده و به همین منظور باید از کود استفاده شود.
عناصر غذايی از نظر تحرك در گياه (برنج) به دو دسته كلی:
متحرك مثـل: نيتـروژن، نيتـروژن، فسـفر، پتاسـيم پتاسـيم و منيزيم.
غير متحرك مثل: كلسيم، آهن، منگنز، روی، سولفور و مس تقسيم میشوند.
بدليل تحرك عناصر غذايی متحرك در گياه برنج، علائم كمبود مواد غذایی اين دسته عمدتاً در بخشهای قديمی و مسنتر (پائينتر گياه) بروز مینمايد چراكـه در شـرايط كمبـود عناصر متحرک، عنصـر بـه سـمت اندامهای جوانتر حركت میكند و بر عكس در شرايط كمبود عناصر غـذايی غيـر متحـرك در خـاك، علائم كمبود به دليل تبديل شدن عنصر بعنوان بخش تركيبی و غير قابل تحرك انـدامهـای مسـنتـر بـه سمت اندامهای جوان حركت نموده لذا علائم كمبود در اندامهای جوانتر (بالای گياه) بروز مینمايد.
از بین عواملی که در تولید موثرند، افزایش عملکرد ناشی از مصرف کود به طور متوسط حدود ۲۵ درصد میباشد و این نشان دهنده اهمیت فراوان کود در افزایش تولید برنج است.
نقش عنصر مس در گیاه برنج
مس یکی از عناصر مهم برای برنج میباشد که موجب انتقال الکترون در گیاه میشود. همچنین در ساخت پروتئین کلروپلاست یا پلاستوسیانین نقش دارد. مس در سـاخت ليگنـين مؤثر بوده و مقاومت گياه را در برابر بيماری افزايش میدهد.
*مس عنصری کم تحرک است که ماده موثر خیلی از سموم نیز میباشد.
کودهای مس
سولفات مس متداولترین کود مس است که دارای 25.5 درصد مس میباشد و قابلیت حلپذیری در آب را دارد که باعث فعالسازی آنزیمها میشود و کمبود آن رشد ناقص، کاهش محصول را به همراه دارد. سولفات مس همچنین قابلیت سازگاری با انواع کودها را نیز دارد.
گـاهی نيـز از كـلاتهای مس نظير CuEDTA به صورت مصرف خاكی و يا تغذيه برگی استفاده میشود.
سولفات مس از کجا بخریم؟
باسط فرآور پویا تولیدکننده و تامینکننده سولفات مس مخصوص مصارف کشاورزی.
جهت مشاوره و خرید تماس حاصل فرمایید.
نکاتی در خصوص نحوه استفاده از کود سولفات مس
کشاورزان عزیز قبل از مصرف سولفات مس به عنوان کود برای گیاهان خود بهتر است به موارد زیر نیز توجه فرمایند:
- کوددهی برنج باید محلول در آب باشد. بنابراین قبل از استفاده از کود سولفات مس باید ابتدا آن را در ظرف بزرگی با آب حل کرد و سپس بصورت منظم به سطح زمین پاشید.
- بهترین زمان محلول پاشی غروب یا اوایل صبح است که آفتاب کمتری به زمین میتابد.
- کودهایی که در آب حل میشوند باید نهایتا تا ۱۲ ساعت بعد ترکیب با آب استفاده شوند.
عوامل مؤثر بر قابلیت جذب مس در گیاه
عوامل مؤثر بر قابليت جذب مس شامل موارد زیر است:
مقدار ماده آلی: ماده آلي نگهدارنده نگهدارنده مس در خاك بوده ونهايتـاً نهايتـاً بـا افـزايش مـاده آلی قابليت استفاده استفاده مس برای گياه كاهش میيابد.
pH خاک: با افزايشpH مقدار مـس قابل تبادل كاهش میيابد.
حضور يـونهـای فلـزی ديگـر مثلFe ، Mn و Al : هر چه غلظت Al زياد باشد جذب مس بوسيله گياه كاهش مييابد.
كمبـود مـس بنـدرت در اراضی با سيستم آبياری شده اتفاق میافتد و دلايل ايجاد آن شامل موارد زیر است:
- مقادير مس قابل استفاده كم در خاك
- مقـادير كـم مـس در مـواد مادری
- خاكهای شنی دارای منشاء كوارتز
- ميزان مصرف بالای NPK (موجب رشـد سـريع گياه و كم شدن مس در محلول خام میشود)
- آهك دهی بيش از حد خاكهای اسيدی
- مقادير بالای روی در خـاك (به دلیل ممانعت از جـذب مـس)
علائم كمبود مس در گیاه برنج
- گسترش نوارهای كلرتيك روی لبه رگبرگها
- رنگ سبز متمايـل بـه آبـی و كلـروزه شـدن نـوك بـرگهـا،
- سوزنی شک شدن قسمتهای انتهايی برگها
- کاهش جوانـه زنـی
- کاهش قدرت ادامه زندگی در شرايط كمبود مس
- افزایش عقيمي گیاه و افـزايش تعداد دانههای پر نشده
اصول مديريتی برای كم كردن كمبود مس
- براي مديريت گياه ريشههای مشناء در سوسپاسيون 1 درصد CuSO4 به مدت يك سال قبل از كاشت فرو برده میشود
- برای مديريت خاک از آهکدهـی بـه دليـل كـاهش جـذب مـس ممانعـت میشود.
- در خاکهای دچار كمبـود مـس مصـرف CuO يـا CuSO4، ( پنج تـا ده كيلـوگرم در هكتار در فواصل 5 سال يكبار)
- براي نگهداری مس قابل استفاده خاک در حد مناسب به مدت طولانی (به روش پخش سطحی و يا مخلوط با خاك) مصرف كود مديريت میشود.
- سولفات مس بـه شـدت آب دوست بوده و ممكن است تشكيل تركيبات محلول بـا كودهـای پـر مصـرف بدهـد ضـمنا اگـر بـا كودهای مثل فسفر مخلوط شود، كودهای مس دارای اثرات باقيمانده خيلی زيـاد خواهـد شـد.
پیشنهاد میکنیم مطالب زیر را مطالعه نمایید:
- کاربرد مس در کشاورزی
- کاربرد روی در کشاورزی
- سولفات روی در کشاورزی
- اکسید روی در کشاورزی
- علت ریزش شکوفه درختان چیست؟